Antoni Duda Dziewierz (13.06.1896 – 09.01.1979)
Urodził się w Puszczy Mariańskiej koło Skierniewic. Pochodził
z wielodzietnej rodziny (11 starszych braci). Jego ojciec pracował jako wiejski nauczyciel.
W dzieciństwie był świadkiem burzliwych wystąpień rewolucyjnych przeciw caratowi (1905-1907) w których uczestniczyli jego starsi bracia. Po ukończeniu szkół na krótko podjął pracę wiejskiego nauczyciela. Następnie został zatrudniony w Magistracie miasta stołecznego Warszawy.
W 1916 r. wstąpił do PPS, w której działał aktywnie do 1939 r.
Jesienią 1918 r. zaciągnął się do Wojska Polskiego. Służył w pułku kawalerii (II Pułk Ułanów). Brał udział w walkach w Galicji. W sierpniu 1920 r. uczestniczył w bitwie o Warszawę.
Od 1922 do 1929 pracował w Elektrowni Warszawskiej w Wydziale Obrachunkowym.
W kwietniu 1925 r. zawarł związek małżeński z Sabiną Cetner.
Rok później został ojcem córki Agnieszki.
W latach 1922-1936 był współorganizatorem, a następnie pierwszym administratorem Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Żoliborzu. W 1927 r. został współzałożycielem Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Lokatorów WSM „Szklane Domy”, Spółdzielni Spożywców „Gospoda Spółdzielcza”.
Po przeniesieniu służbowym, w latach 1936-1938, administrował osiedlem Towarzystwa Osiedli Robotniczych (TOR) na Kole.
Jako działacz PPS został zmuszony przez władze sanacyjne do opuszczenia Warszawy. Przeniósł się z rodziną do Lwowa, gdzie
w maju 1939 r. został zarządcą, a następnie dyrektorem
ds. administracyjnych szpitala Ubezpieczalni Społecznej przy
ul. Kurkowej (przemianowanego wkrótce na Szpital Wojenny).
W czerwcu 1940 r. osadzony przez NKWD w więzieniu na „Brygidkach” (uprzednio więziony na „Zamarstynowie”), skąd wyszedł 23.06.1941 r. jako jeden z nielicznych ocalonych.
Po powrocie do Warszawy, zimą 1941 r. otrzymał zatrudnienie
w Wydziale Opieki Społecznej Zarządu Miejskiego. W latach 1942-1945 pełnił funkcję kierownika Schroniska dla Starców i Kalek
w Górze Kalwarii, co umożliwiło wsparcie działań konspiracyjnych.
Po zakończeniu wojny został skierowany, z rekomendacji PPS, na Ziemie Odzyskane, gdzie w Elblągu i Olsztynie przygotowywał miejsca zakwaterowania dla przesiedleńców. Do 1946 działał
w Elblągu, gdzie organizował samorząd miejski, spółdzielczość mieszkaniową, spółdzielczość spożywców.
Jako działacz lewicowy aktywnie budował struktury PPS na Wybrzeżu. W okresie 06.1945- 07.1946 pełnił urząd Przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej Elbląga.
Został Wojewódzkim Pełnomocnikiem Rządu do Walki
z Analfabetyzmem. Zaangażował się w organizację szkolnictwa
w obrębie Elbląga, Sopotu, Gdańska i Gdyni.
W sierpniu 1946 r. powołano go na stanowisko przewodniczącego Prezydium Gdańskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej, które sprawował do maja 1950 r. Po zjednoczeniu partii został członkiem gdańskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Podczas pracy
w Gdańsku angażował się m.in. w budowę osiedli mieszkaniowych, rozbudowę bazy szkolnej, organizowanie przedszkoli itp.
Po zwolnieniu ze stanowiska (reorganizacja rad narodowych
w 1950 r.) działał w Gdańskim Okręgu Towarzystwa Przyjaciół Dzieci,
a w latach 1951-1952 zarządzał uzdrowiskiem w Świeradowie.
Był zawsze w centrum spraw związanych z odbudową i rozbudową kraju. Dał się poznać jako dobry organizator i zarządca, ofiarny
i energiczny działacz. Jednak cechy te uwidoczniły się ze szczególną siłą w Łańcucie gdzie, w październiku 1952 roku, objął stanowisko dyrektora Muzeum w dawnym zamku Potockich, zaniedbanym
w okresie powojennym.
Przez szereg lat prowadził prace remontowe i konserwacyjne, doprowadzając obiekt do świetności.
W trudnych latach 50-tych wykazał się wspaniałym zmysłem organizacyjnym i zdolnością pozyskania współpracowników do realizacji ważnego celu. Wyremontowano przeciekające dachy. Następnie rozpoczęto walkę o usunięcie grzyba – wymieniono uszkodzone posadzki, ściany i stropy, założono nową instalację centralnego ogrzewania, przeprowadzono kapitalny remont instalacji wodno-kanalizacyjnej. Szereg lat trwały wytężone prace konserwatorskie. Zbiory uzupełniano drogą wypożyczeń i zakupów. Naprawiono ogrodzenie, wzmocniono mury fosy. Po usunięciu lokatorów, przebudowano oranżerię, a w części zamku urządzono hotel. Doprowadził do odzyskania budynków dawnych stajni cugowych, które zaadoptowano na użytek muzeum, wyremontował
i zaadoptował na potrzeby lokalnych mieszkańców Zameczek Romantyczny, odzyskał dawny budynek Zarządu Ogrodów w którym umieszczono Szkołę Muzyczną.
Potrafił przyciągnąć wspaniałych fachowców i pasjonatów pracy na rzecz Muzeum, które za czasów jego zarządzania osiągnęło szczyty popularności. Był orędownikiem ratowania zabytków kultury cerkiewnej Rzeszowszczyzny. Utworzył na terenie Muzeum Wojewódzką Składnicę Zabytków Ruchomych i powołał Wojewódzką Pracownię Konserwatorską.
Współinicjował w 1961 r . Dni Muzyki Kameralnej.
Równocześnie z pracą w Łańcucie współorganizował Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu.
W 1960 roku, po pożarze zamku w Malborku, z rekomendacji
prof. Lorentza, powierzono mu kierowanie pracami przy jego odbudowie i przygotowanie warunków do otwarcia w zamku placówki muzealnej. Skuteczność i jakość realizacji tego zadania zdobyła uznanie zarówno miejscowych jak i centralnych władz.
W latach 1963-1969, sprawując nadal swe funkcje w Łańcucie, pełnił obowiązki pełnomocnika Ministra Kultury i Sztuki ds. zabezpieczenia i konserwacji Zamku w Krasiczynie. Z jego inicjatywy podjęto prace zabezpieczające i rekonstrukcyjne, opracowano szczegółową dokumentację zamku, przeprowadzono badania architektoniczne
i archeologiczne, wykonano szereg prac konserwatorskich i w 1967 r obiekt został wstępnie przygotowany do zorganizowania muzeum.
W przeworskim Pałacu Lubomirskich powstała, pod jego kuratelą, filia muzeum zamku w Łańcucie. Rozpoczęto prace przy restaurowaniu obiektu, zabezpieczono meble, zadbano
o powozownię, którą wyposażono w zabytkowe pojazdy.
Zainicjował również porządkowanie terenu pałacu Czartoryskich
w Sieniawie.
Podejmował aktywnie starania o zorganizowanie skansenu cerkiewnego na Rzeszowszczyźnie, celem uratowania od zniszczenia zabytkowych cerkwi, wyposażenie których starano się gromadzić
i zabezpieczać w muzealnych składnicach.
Po odejściu – w wieku 76 lat – na emeryturę, w październiku 1972 roku, nadal pracował społecznie. Wszedł w skład Rady Programowej Muzealnictwa (02.1973), Polskiego Komitetu Narodowego ICOM (11.1972), Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Warszawy (wiceprezes do 1976 r.). W latach 1972-79 działał w Społecznym Komitecie Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie i Komitecie Ochrony zabytkowego cmentarza na Powązkach.
Wiele z jego inicjatyw zostało docenionych. Sporo zrealizowanych prac przetrwało (nie tylko wyremontowany Zamek
w Łańcucie, ale również szkoły i osiedla mieszkaniowe na warszawskim Żoliborzu i na Wybrzeżu). Szereg podjętych przez niego przedsięwzięć zostało wstrzymanych lub zaniechanych (jak turystyczny szlak przez podkarpackie zamki, zaadaptowanie posiadłości w Julinie, Sieniawie czy utworzenie skansenu
w Smolniku). Mimo to mnogość i różnorodność podejmowanych zadań oraz skutecznych realizacji pozostaje imponująca.