Zarządzanie obiektami muzealnymi w PRL

Rozdział przybliża realia prawne funkcjonowania muzeów w PRL, dotyczące ich działalności organizacyjnej, konserwatorskiej, naukowej, a także oświatowej.

„W 1951 r. zreorganizowano Naczelną Dyrekcję Muzeów i Ochrony Zabytków. Powstał Państwowy Instytut Sztuki, któremu przekazano Centralne Biuro Inwentaryzacji Zabytków, a w Ministerstwie Kultury
i Sztuki utworzono Centralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków. Działalność oświatowa muzeów uzyskała ramy prawne już w 1952 r., kiedy uchwałą Prezydium Rządu powołano muzealną służbę społeczno-oświatową, stwarzając dla niej aż 200 nowych etatów
(w gestii Centralnego Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków). Celem było zarówno profesjonalne oprowadzanie po zbiorach muzealnych jak i organizacja odczytów, spotkań dyskusyjnych, pokazów, seansów filmowych, wystaw objazdowych. Początkowo skoncentrowano się na nawiązaniu współpracy ze szkołami i zakładami pracy oraz lokalną prasą, dla szerszej popularyzacji muzeów. W dalszym etapie, na rozwoju potrzeb społecznych – tworzeniu klubów przyjaciół muzeów, organizacji turniejów, olimpiad artystycznych dla młodzieży, inscenizacji historycznych, koncertów.


W 1956 r., w związku z decentralizacją administracji państwowej, zmodyfikowano podległość muzeów.
Od tej pory bezpośrednio pod Ministerstwo Kultury
i Sztuki podlegały tylko muzea narodowe i muzea
o charakterze centralnym, a pozostałe były pod zwierzchnictwem organów terenowych”.

Przedstawiono obowiązujące wówczas zasady postępowania przy podejmowaniu remontów
i konserwacji obiektów zabytkowych, oraz ówczesną definicję zabytku i założenia dotyczące prowadzenia prac konserwatorskich.

dyrektor Duda-Dziewierz z pracownikami Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie, lata 60. fot. z arch. rodzinnego